Da li korisnici domova za decu bez roditeljskog staranja vršnjačko nasilje rešavaju nasiljem ili pak prijavljuju isto?

U praksi deca koja odrastaju ili su odrasla u ustanovi jesu izložena vršnjačkom nasilju, posebno zbog kolektivnih uslova života, gde je teže obezbediti puni nadzor u okolnostima prisustva jednog odraslog na 10 i više dece u smeni, tj. tokom 24 sata, jer je dom privremeno mesto za život dece.

Domovi raspolažu velikim prostorom koji treba stalno nadzirati, posebno u odnosu na decu koja dolaze u ustanovu sa celoživotnim iskustvom odrastanja bez adekvatnog roditeljskog nadzora. Međutim, ona su izvan ustanove češće žrtve nego počinioci nasilja, mada se mora reći da su njihovi vršnjaci u zajednici često skloni da ih podržavaju.

Ustanova ima obavezu i razvija sistem zaštite dece na smeštaju od zanemarivanja, zlostavljanja i zloupotrebe, tj.svih vidova nasilja prema Opštem i Posebnom protokolu o zaštiti dece od nasilja, koji predstavljaju strateške dokumente.

Svaka sumnja na događaj koji predstavlja ugrožavanje deteta, prema propisanoj proceduri se prijavljuje internom timu za zaštitu dece od zanemarivanja, zlostavljanja i zloupotrebe, koji ima zadatak da odmah odnosno u roku od 72 sata, osigura bezbednost ugrožene dece, pribavi i sačuva dokaze o slučaju, kao i da obavesti nadležni centar za socijalni rad i/ili policiju koji dalje ispituju okolnosti slučaja.

Najveći broj do sada protokolisanih slučajeva se odnosi upravo na vršnjačko nasilje.

Najčešći oblik nasilja je fizičko, uglavnom incidentno, u nastupu besa, jednokratno ili više puta ponovljeno, uz prateće zastrašivanje ili ponižavanje, mada se povremeno prijavljuju i slučajevi seksualne zloupotrebe, posebno kod dece, i žrtava i počinioca, koja su već imala takvu vrstu iskustva.

Najčešće su ugrožena deca mlađeg kalendarskog uzrasta, slabije telesne građe, sa smetnjama u razvoju, ili psihičkim teškoćama, oba pola, a najčešći počinioci su mladi starijeg uzrasta (najmanja razlika u uzrastu je 3 godine), snažnije telesne građe i sa agresivnim obrascem ponašanja uspostavljenim i pre dolaska u ustanovu.

Praksa iz ustanove pokazuje da deca najčešće prijavljuju saznanje o vršnjačkom nasilju, ili da su i sama žrtve nasilja.

Iz ustanove dodaju da u cilju šire prevencije zanemarivanja, zlostavljanja i zloupotrebe dece, u okviru čega je i vršnjačko nasilje, uspostavljeni su Nacionalna dečija linija (2005. godine) i Roditeljski telefon (2016. godine) za telefonsko savetovanje i podršku deci i roditeljima u situacijama porodičnog ili vršnjačko nasilja, te prijavu slučajeva ili sumnje na nasilje u opštoj populaciji (www.116111.rs).

Na ovaj broj telefona se mogu javiti deca i mladi iz cele Srbije, besplatno, sa svih mreža. A u cilju dostupnosti usluge služba telefonskih linija organizuje informativno edukativne radionice u školama i drugim organizacijama za decu, mlade i roditelje.

Od februara 2021. godine deci i mladima je dostupna i nova usluga Sigurni SNAT, (savetovanje putem pisane komunikacije, u realnom vremenu) od 18.00 do 22.00 sedam dana u nedelji.

Ukoliko vi ili neko iz vaše okoline trpi vršnjačko nasilje to možete da prijavite OVDE.